آموزش پرورش قارچ دکمه ای در خانه
آموزش پرورش قارچ دکمه ای در خانه از مباحث بسیار جذاب در حیطه فعالیت های کشاورزی در منزل می باشد. در واقع شاخه های کشاورزی همچون کلگاری، سبزی کاری، پروش قارچ و… می تواند از فعالیت های بسیار مفرح باشد.
علاوه بر این چنانچه این فعالیت ها به شیوه صحیح و با اصول خاص خود انجام گردد حتی می تواند منبع درآمد کوچکی برای خانواده ها باشد. بنابراین خیلی از افراد ترجیح می دهند به جای خرید قارچ دکمه ای خود این محصول را در منزل پرورش دهند.
این قارچ را می توان در محیط های تاریک با آستانه تحمل رطوبت بالا پرورش داد. در ادامه مطلب سعی می شود به آموزش پروش قارچ دکمه ای در منزل به طور مختصر پرداخته گردد.
آموزش پروش قارچ دکمه ای در خانه
قارچ دکمه ای از قارچ های بسیار پرطرفدار است که دارای خواص و فواید بی شماری است. پرورش این قارچ دارای اصول و شرایط خاصی است که در زیر به آن اشاره خواهد شد.
1- انتخاب و آماده سازی محیط مناسب برای پرورش قارچ
معمولا در خانه های قدیمی با زیر زمین های بزرگ و یا خانه هایی که دارای انباری با مساحت قابل توجه هستند می توان کشت و پرورش قارچ را انجام داد.
محیطی که برای پرورش قارچ انتخاب می شود باید شرایط زیر را داشته باشد:
- قابلیت تنظیم نور را داشته باشد.
- قابلیت تنظیم دما را داشته باشد.
- قابلیت شستشو باشد.
- بتوان آن را به طور کامل ایزوله کرد و از ورود هوا و یا آلودگی به آن جلوگیری کرد.
- برای جبران هزینه ها، محیط باید از نظر مساحت گنجایش 5 تن کمپوست را داشته باشد که این مترا تقریبا برابر 40 متر مربع با ارتفاع 3 متر می باشد.
- محیطی که برای پرورش قارچ در نظر گرفته می شود باید دارای اتاقکی به ابعاد 4 متر مربع باشد. این اتاقک برای تنظیم دمای کل سالن مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع جریان هوا به داخل سالن ابتدا وارد این اتاقک شده و پس از گرم یا سرد شدن وارد سالن می شود.
2- قفسه بندی محیط برای پرورش قارچ
در محیط پرورش قارچ باید قفسه بندی و نصب تجهیزاتی همچون تجهیزات رطوبتی و دمایی انجام گردد. در سالن با ابعاد 40 متر مربع دو ردیف قفسه 3 طبقه با عرض ۱۴۰ سانتی متری، طول ۷ متر قرار می گیرد. بین طبقات معمولا بین 60 تا 70 سانتی متر فضا در نظر گرفته می شود. این قفسه ها معمولا از جنس گالوانیزه در نظر گرفته می شود.
3- آماده سازی تجهیزات برای پرورش قارچ
سیستم تهویه: سیستم تهویه در سالن های کوچک از وسط سالن عبور داده می شود.
سیستم رطوبتی: در سالن های کوچک می توان از رطوبت ساز های کوچک استفاده کرد.
کانال هوا ساز: این کانال ها از داکت های پلاستیکی با عرض 50 سانتی متر و یا پلاستیک های پلی اتیلنی که اولین منفذ آن در محل ورود هوا و منفذ بعدی به فاصله 50 سانتی متر و قطر 5 سانتی متر می باشد تهیه می شود.
4- انتخاب بذر یا اسپان
برای کشت و پرورش قارچ در منزل ابتدا باید بذر و اسپان خاص همان قارچ از محل های معتبر تهیه گردد. بذر قارچ یا اسپان اسپور های قارچ قرار گرفته بر دانه های گندم می باشد. معمولا بذر قارچ به همراه کمپوست آماده به فروش می رسد.
5- آماده سازی بستر کشت
قارچ دکمه ای در بستر کمپوست پرورش داده می شود. کمپوست ترکیبی است از کاه و کلش، کود دامی و برخی ترکیبات معدنی می باشد. ساخت و آماده سازی این ترکیب نیاز به تجهیزات و تخصص ویژه ای دارد بنابراین برای پرورش قارچ در منزل بهتر است این ترکیب به همراه اسپان به صورت آماده از مکان های معتبر خریداری شود.
6- شرایط محیطی مناسب برای پرورش قارچ
- رطوبت:
قارچ دکمه ای برای رشد و نمو نیاز به رطوبت بالا و گاها بین 70 تا 80 درصد دارد.
اگر مقدار رطوبت از حد بهینه کمتر شود سطح کلاهک قارچ لکه دار می شود و یا ترک می خورد.
چنانچه خاک بستر خشک شده باشد با استفاده از غبار پاشی با آب خالص این رطوبت تامین می گردد.
باید دقت داشت که غبار پاشی نباید در حدی باشد که آب نباید روی سطح خاک جریان یابد.
برای تنظیم رطوبت در محیط های کوچک از رطوبت سازهای معمولی و آب پاش استفاده می شود.
- تهویه:
تهویه و میزان اکسیژن محیط نیز امری بسیار ضروری است. تهویه در سالن های کشت باید بطور یکنواخت انجام شود.
- درجه حرارت:
در سالن های کوچک و در پرورش قارچ در منزل برای افزایش دما معمولا از بخاری های معمولی و برای کاهش دما از کولر استفاده می شود.
درجه حرارت مناسب در محیط کشت محیط بین 10 تا 15 درجه سانتی گراد می باشد.
چنانچه درجه حرارت از این میزان پایین تر بیاید باید اطراف بستر پوشانده شود.
بالا رفتن درجه حرارت از 15 درجه موجب افزایش سرعت رشد قارچ می شود اما د راین حالت باید میزان تهویه را افزایش داد.
7- کود دهی و تغذیه
زمانی که کلاهک قارچ به رشد کافی رسید می توان از کودهای مایع برای تقویت و محصول دهی بیشتر قارچ استفاده کرد. باید دقت داشت که کود با سطح کلاهک تماس نداشته باشد.
8- کنترل آفات و بیماری
به دلیل اینکه رعایت برخی اصول در منزل برای پرورش قارچ کار دشواری است سالن های پرورش قارچ می تواند به راحتی تحت تاثیر برخی از بیماری ها همچون مایکوگن قرار گیرد.
9- انتخاب زمان مناسب برای پرورش قارچ در خانه
برای کاهش هزینه های مربوط به انرژی و کنترل راحت تر شرایط دمایی بهتر است پرورش قارچ در منزل در پاییز انجام شود.
10- برداشت قارچ دکمه ای
حدود چند هفته پس از آماده سازی بستر و روکش کردن سطح بستر به اصطلاح سفید شده و میسیلیوم ها کل سطح بستر را می پوشانند. پس از 7 تا 8 هفته قارچ های کوچک سرسنجافی در تمام سطح کاشت نمایان می شوند.
بلافاصله پس از آنکه کلاهک قارچ به شکل کامل در آمد قارچ باید سریعا برداشت شود. در واقع با رشد بیش از اندازه قارچ از ارزش غذایی و بازار پسندی آن کاسته می شود.