پرورش قارچ صدفی
قارچ ها از جمله موجوداتی هستند که مواد غیر قابل مصرف و بی فایده (سلولز، همی سلولز و لیگنین) برای تغذیه انسان را به مواد مفید تبدیل می کنند.
حدود 3000 گونه قارچ خوراکی وجود دارد که تنها 20 گونه از آن قابل پرورش در سطح انبوه می باشد.
قارچ صدفی از گروه بازیدیومیست ها می باشند و از انواع قارچ های کلاهک دار با رشد سریع به حساب می آیند.
مزایای کشت و پرورش قارچ صدفی
1- پرورش قارچ صدفی نسبت به سایر قارچ ها کم هزینه تر می باشد.
2- این قارچ در محیط های سرپوشیده قابل کشت می باشد.
3- قارچ صدفی قدرت تولید بالایی نسبت به سایر قارچ ها دارد.
4- امکان پرورش قارچ صدفی در بستر کشت تهیه شده از مواد ساده وجود دارد.
5- در پرورش قارچ صدفی مراحل ضدعفونی، آمونیاک گیری و افزودن خاک پوششی وجود ندارد.
6- قارچ صدفی طعم، مزه و زمان ماندگاری بالاتری نسبت به سایر قارچ های خوراکی دارند.
در کشورهای اروپا، آمریکا و آسیای جنوب شرقی به مقدار بالایی کشت می شود.
کشت و پرورش قارچ صدفی به چند روش انجام می شود که از میان این روش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کشت به صورت پشته ای
- کشت روی توری فلزی
- کشت در کیسه های پلاستیکی
- کشت در سبد
- کشت روی تنه درخت
- کشت در جعبه های چوبی
- کشت در بطری های پلاستیکی اشاره کرد.
قارچ صدفی رنگی
معمولا قارچ صدفی سفید بیش ترین میزان کشت را در بین انواع رنگی دارد.
با این حال قارچ های صدفی رنگی نیز امروزه کشت و به بازار فروش عرضه می گردند.
قارچ های صدفی در رنگ های مختلفی از جمله آبی، زرد، قهوه ای، کرمی و سفید وجود دارند.
با کنترل شرایط محیطی، دما و مقدار نور می توان شدت رنگ را در هر یک از انواع رنگ قارچ صدفی تغییر دارد.
در واقع هر چه شدت نور بیشتر و درجه دمای هوا در محیط پرورش کشت کمتر باشد رنگ قارچ تیره تر می شود.
هرچه شدت نور کمتر و درجه دمای هوا در محیط پرورش کشت بیشتر باشد رنگ قارچ روشن تر می شود.
در پرورش قارچ صدفی چند عالمل اصلی وجود دارد که این عوامل شامل سالن کشت، بستر کشت یا کمپوست، اسپان یا بذر و شرایط محیطی می باشند.
سالن کشت پرورش قارچ صدفی
ویژگی سالن های کشت و پرورش قارچ صدفی:
– سالن کشت باید سرپوشیده باشد و امکان نگهداشت رطوبت را داشته باشد.
– کف سالن باید دارای شیب ملایم برای تخلیه آب باشد.
– برای ضد عفونی کردن سالن می توان از مخلوط آب و آهک استفاده کرد.
– اگر برای پرورش قارچ صدفی از روش کشت در کیسه های پلاستیکی استفاده می شود، می توان کیسه ها را به صورت عمودی از سقف آویزان کرد و یا روی قفسه های مطبق قرار داد.
– برای آویزان کردن کیسه ها میله های آهنی و یا داربست تعبیه گردد.
بستر کشت قارچ صدفی
بهترین بستر کشت برای پرورش قارچ دکمه ای از بقایای محصولات کشاورزی، خاک اره، کاه و کلش و علف های هرز تهیه می شود با این حال بهترین بازدهی در پرورش قارچ صدفی در بستر کاه و کلش غلات می باشد.
مراحل تهیه بستر کشت قارچ صدفی
1- کاه کلش برای تهیه بستر باید کاملا خورد و ریز باشند و به مدت 5 الی 6 ساعت در حوض آب و یا به صورت آبپاشی مداوم خیس شده باشند.
2- کاه و کلش و یا بستر مورد استفاده باید توسط بخار آب ضد عفونی شوند. در این روش کاه و کلش به مدت یک ساعت در معرض آب در حال جوشیدن قرار داده شوند.
3- در نهایت به کاه و کلش آماده شده 0/1 درصد پودر یونجه، 5 درصد کربنات کلسیم و 1 درصد سولفات کلسیم اضافه می گردد.
بذر و یا اسپان قارچ صدفی
اسپان بخشی از اندام قارچ است که در هنگام کشت به عنوان بذر مورد استفاده قرار می گیرد.
از آنجا که کیفیت و کمیت تولید قارچ به کیفغیت اسپان بستگی دارد انتخاب بذر قابل اعتماد بسیار حائز اهمیت می باشد.
بذر با اسپان به روش های مختلف تهیه می شود.
بذر یا اسپان قارچ معمولا به همراه بذر غلات، کود سبز و یا پرلیت قرار داده می شود.
– در این مرحله اسپان و یا بذر به اندازه 5/2 درصد به کاه و کلش اضافه می گردد.
– ترکیب اسپان و کمپوست در کیسه های پلاستیکی قرار داده می شود.
– ابعاد کیسه های پلاستیکی باید متناسبی با گنجایش و ظرفیت وزنی آنها باشد تا بهترین بازدهی انجام گیرد. بهترین وزن برای کیسه های پلاستیک در حد 10 کیلوگرم می باشد.
مراحل پرورش قارچ صدفی
شروع مرحله اسپان ران:
– این مرحله در حدود 20 روز به طول می انجامد و فضای سالن در این مدت باید کاملا تاریک باشد. مقدار رطوبت موجود در حد 75 درصد و دما در حدود 25 درجه سانتی گراد نگه داشته می شود.
– برای تهویه مناسب، در روز پنجم این مرحله سوراخ هایی در کیسه های پلاستیکی ایجاد می گردد.
– در روز چهاردهم برش های ضربدری برای خروج اندام زایشی در کیسه ها ایجاد می شود.
مرحله زایشی:
مرحله بعدی در پرورش قارچ صدفی مرحله زایشی می بادش که این مرحله پس از 40 روز به اتمام می رسد.
در طی این مدت دمای محیط در حد 17 تا 20 درجه سانتی گراد نگه داشته می شود و رطوبت محیط باید در حد 95 درصد باشد.
مقدار نور لازم در این مرحله کمی بیش از مرحله اول می باشد اما باید دقت داشت که مقدار نور نباید خیلی زیاد باشد.
این مرحله حدود 20 روز طول می کشد. دمای بهینه در این مرحله حدود 25 درجه سانتی گراد، رطوبت در حدود 75 درصد و فضای کشت باید کاملا تاریک باشد.
شرایط محیطی برای پرورش قارچ صدفی
از شرایط محیطی مهم اثرگذار بر پرورش قارچ صدفی می توان به درجه حرارت، رطوبت، اسیدیته، نور، اکسیژن و دی اکسید کربن اشاره کرد.
دما در پرورش قارچ صدفی
از آنجا که قارچ صدفی در دامنه دمایی وسیعی رشد می کند، از میان شرایط محیطی اثر بخش در پرورش و کشت قارچ صدفی، درجه حرارت از اهمیت کمتری برخوردار است.
بسته به نوع گونه قارچ صدفی کشت شده درجه حرارت بهینه در مراحل رشد بین 20 تا 30 درجه سانتی گراد می باشد.
رطوبت در پرورش قارچ صدفی
میزان رطوبت در بستر کشت برای قارچ صدفی حدود 70 درصد و رطوبت نسبی هوا بیش از 80 درصد می باشد.
برای حفظ رطوبت، بستر قارچ صدفی به طور ثابت و منظم و معمولا هر سه روز یکبار آبیاری می شود.
کاهش رطوبت موجب کاهش کیفیت نسبی قارچ، تغییر رنگ، ترک خورن و کوچک شدن کلاهک قارچ می شود.
باید دقت داشت که آبیاری بیش از اندازه با افزایش پوسیدگی بستر و اثر منفی بر رشد میسیلیوم موجب کاهش راندمان باردهی قارچ می گردد.
غلظت دی اکسید کربن در پرورش قارچ صدفی
تنفس قارچ در محیط کشت موجب افزایش مقدار دی اکسیدکربن در فضا می گردد.
غلظت دی اکسید کربن بهینه برای پرورش قارچ صدفی حدود 15 تا 18 درصد می باشد و این غلظت موجب افزایش رشد میسیلیوم می شود.
غلظت این گاز ممکن است به بیش از 1% نیز برسد.
قارچ صدفی نسبت به سایر قارچ های خوراکی میزان غلظت دی اکسید کربن بیشتری را تحمل می کند.
اسیدیته مطلوب در پرورش قارچ صدفی
بهترین اسیدیته یا pH برای رشد قارچ صدفی حدود 5/5 تا 5/9 می باشد.
چنانچه اسیدیته از این مقدار بیشتر گردد با افزایش رشد باکتری ها بستر شروع به تجزیه و گندیدگی می کند.
باید دقت داشت که کاهش بیشتر اسیدیته نیز موجب کاهش رشد میسیلیوم های قارچ می گردد.
شدت نور مناسب برای پروش قارچ صدفی
شدت و مقدار نور در مرحله رویشی تاثیر چندانی ندارد.
مقدار و شدت نور در مرحله اولیه تشکیل اندام باردهی اهمیت دارد.
در این مرحله نور مناسب حدود ۳۰۰۰ لوکس می باشد.
باید توجه داشت که از تابش مستقیم نور خورشید به محیط کشت جلوگیری شود.
چیدن قارچ صدفی
– بهترین زمان چیدن قارچ صدفی زمانی است که قطر کلاهک به 8 تا 10 سانتی متر رسیده باشد.
– برای چیدن قارچ ها کل کلنی را به داخل کیسه فشار داده می شود و پس از پیچ دادن به خارج کشیده می شود.
– پس از هر برداشت کیسه ها آبیاری می شود.
– در کشت قارچ صدفی از هر کشت سه برداشت انجام می شود.
فروش قارچ صدفی در سامانه ی عرضه ی مجازی پارسی قارچ
سامانه ی عرضه مجازی پارسی قارچ از تمامی تولید کنندگان قارچ صدفی در تمامی نقاط ایران دعوت به همکاری می کند.
تولید کنندگان قارچ صدفی می توانند محصولات خود را از طریق سامانه پارسی قارچ عرضه و در تمامی نقاط ایران به فروش برسانند.
برای کسب اطلاعات بیشتر برای فروش قارچ صدفی در این سامانه لطفا با واحد فروش پارسی قارچ تماس بگیرید.
بادرود.
قارچ های من کپک زدن!چرا؟
البته پلاستیک رو سوراخ نکردم الان درروز سی هستم.ولی لوله ایی از بالا تا پایین با فاصله های 15سانت داشته.
رشد میسیلیوم بسیار کنده!علتش چیه؟
باسپاس
عرض سلام و ادب،
به طور کلی کپک زدن قارچ در هنگام پرورش دو دلیل عمده داره،
1- بستر و یا کمپوست آلوده 2- محیط کشت آلوده.
از آنجایی که پلاستیک ها سوراخ نشده و بستر در حالت تقریبا ایزوله ای بوده، به احتمال زیاد قبل از شروع مرحله کشت، کاه و کلش به طور دقیق و کامل ضد عفونی نشده و بذر قارچ های مضر (کپک) که درون بستر از قبل موجود بودند با فراهم شدن شرایط محیطی (دما و رطوبت و …) شروع به رشد کردند.
سلام قارچ های من بعد از چند روز برداشت کردن حالا فرق کردن.ساقه هاشون خوبه ولی کلاهکش یجورایی جمع شده و باز نمیشه ایا بخاطر عدم تهویه مناسبه یا رطوبت زیاد؟
با سلام
گاه تا روز دهم بسیار خوب سفید میکند اما از روز دهم به بعد دچار کپک سبز میشوم. لطفا بفرمائید علت در چیست